- ЗАДÆЛЕСКЫ НАНАЙЫ БÆРÆГБОН
-
Ацы хабар раджы уыд. Тæтæр-мангол аланты зæхмæ куы рбабырстой æмæ сын сæ хъæутыл, сæ цæрæндæттыл арт куы бафтыдтой, уæд. Иу ацæргæ сылгоймаг – Нана йæ хуыдтой, уæдæ цæмæй аланты мыггаг быныскъуыд ма фæуа, ма фесæфа, зæгъгæ, хъæутыл зылд, æмæ ма дзы цы сидзæр сывæллæттæ баззад, уыдон æмбырд кодта æмæ сæ сусæгæй хæхбæстæм кодтæ Сылгоймаг сывæллæтты хаста алы хъæддаг дыргътæй, уидæгтæй, цыбырдзырдæй, йæ къухы цы æфтыд, уымæй.Иу бон Нана æрбафтыд Задæлескмæ, Текъиты хæдзармæ. Фысымтæн цас сæ амал уыд, афтæ йæ барæвдыдтой. Уыдис, дам, ахæм зæгъджытæ дæр, цæй æмæ сывæллæтты хæдзæрттыл байуарæм, науæд фесæфдзысты, зæгъгæ, фæлæ Нана не сразы. Амæ уæд хъæубæстæ бавдæлдысты æмæ сын сарæзтой хæдзар, уый æдде ма кæмæн куыд йæ бон уыди, афтæ æххуыс кодтой сабитæн.Цыд рæстæг. Рахъомыл сты сабитæ. Чызджытæ сæ амонд ссардтой, лæппутæ бинойнæгтæ æрхастой. Нанайы иу хæдзарæй рауад цалдæр хæдзары.Хъæуы цæрджытæ бауарзтой фæлмæн, ныфсхаст адæймагуарзон сылгоймаджы. Нана адæмæн ахæм уарзон уыд, æмæ, куы амард, уæд ын йæ хæдзарæй скодтой кувæндон. Æмæ уæдæй абонмæ Задæлескы алы аз дæр сусæны мæйы æртыккаг сабаты фæкæнынц йæ бæрæгбон. Куывд цæттæ кæнынц радыгай æртæ хæдзары. Уыцы æртæ хæдзары фæйнæ фысы саккаг кæнынц бæрæгбонмæ, сфыцынц бæгæны, рауадзынц арахъ. Бæрæгбон цæмæй аив, рæсугъд ацæуа, уый тыххæй се ппæт хъарутæй дæр бацархайынц.Чызг кæй хæдзары райгуырд, уый кувæндоны акæны кусарт.Бæрæгбоны хистæр ракувы сывæллæтты, рæзинаг фæлтæры цардамонды тыххæй, бафæдзæхсы сæ Нанайыл, цæмæй æнæниз, æнæфыдбылызæй рæзой, царды гуыргъахъ фæндæгтыл макæд фæкæлой.Балцы цæуынмæ чи фæхъавы, уыдон мысайнаг æмæ чъиритæ схæссынц кувæндонмæ, хистæр сылгоймаг скувы, цæмæй амондджын фæндагыл ацæуой, сæ къах дæр макæм бакъуырой, фæстæмæ сæ хæдзæрттыл дзæбæх, æнæнизæй сæмбæлой.Задæлескы Нанайы бæрæгбон фыццаджыдæр баст у сылгоймагимæ, фæкувынц уый амондæн, уый хорзæхæн, йæ хорз фидæнæн.кæс ИРОН ÆГЪДÆУТТÆ
Словарь по этнографии и мифологии осетин. 2014.